Хүн өдөрт дунджаар 7-8 цаг унтана (би ч унтамхай юм болохоороо үүнээс хамаагүй илүү унтдаг талтай л даа – гэхдээ янзан бүрийн юм зүүдэлж, “дээд тэнгэртэй” ярилцдаг гэх маягаар өөрийгөө зөвтгөх аястай), 2-3 цаг ахуйн ажилд зайлшгүй дарагдана (усанд орно, идэж ууна, шал угаах exercise хийнэ, г.м.), мөн ганц хоёр цаг нийгэмшиж, хүн хартай уулзна, ном сонин уншина, нэт хэснэ. Ингээд л өдрийн 14-15 цаг явчихаж байгаа юм. Харин үлдсэн хугацаанд ямар нэгэн нийгэмд хэрэгтэй ажил хийж, өөрийгөө нийгэмд хэрэгтэй хүн гэдгийг мэдэрч, цалин авна. Авсан цалингаараа дээр дурдсан 14-15 цагийнхаа амьдралыг зохицуулна.
Тэгэхээр ямар ажил хийж цалин авбал чамд зохих вэ? Нэгэнт л амьдралынхаа ухамсарт мөчүүдийн дийлэнхийг ажлын байрандаа өнгөрөөхөөс хойш дуртай ажлаа сэтгэл хангалуун хийж, боломжийн цалин авах хэрэгтэй байдаг. Мөн ирээдүйд өсөх боломжтой, карьер хийх магадлал өндөртэй газар ажиллаж, “ирээдүйдээ хөрөнгө оруулалт хийвэл” зүгээр байдаг.
Нэг үеэ бодвол өнөөдөр Монголд чадвартай хүний хөдөлмөрийг үнэлдэг болжээ. Хувийн компаниуд сайн боловсон хүчний төлөө өрсөлдөж, янз бүрийн бенефит амлана. Хэл устай бол гадны байгууллагууд, элдэв янзын төслүүд гэх мэт саалийн үнээнүүд байна. Төрийн байгууллагууд бол ямагт престиж өндөртэй байсан. Аль эсвэл өөрөө шинэ бизнес эхлээд явж болох юм.
Дээрх боломжуудын алийг нь сонгох вэ?
– Хувийн секторт ажилд орох: нэг хэсэг арилжааны банкинд ажиллах моодонд орж, таниж мэдэх хүн бүр хальт “банкир” болчихсон гүйж байсан. Мөн MCS (Mongolian Corruption Services), АПУ (Архи Пиво Ууцгаая), Номин, Мобиком гэх мэт “үндэсний үйлдвэрлэгчид” шинэхэн төгсөгчдийг хамгийн идэвхитэйгээр recruit хийдэг сураг сонсогдоно лээ. Томоохон компанид ажилд орвол боломжийн цалин авахаас гадна шинэ юм сурах орчин бүрдэнэ. Цаадуул чинь зүгээр сууж байгаад томорчихоогүй болохоор сургуулийн ширээний ард сурсан зүйлээс чинь илүү прагматик ач холбогдолтой зүйлд чамайг сургаж л таарна – татварын байцаагчийг хэрхэн яаж найрах вэ, авилга өгөх шилдэг арван арга гэх мэт… 😀 Хувийн компаниуд хүний шүүсийг шахаж ажиллуулдгаараа алдартай. Ямар ч байсан чи ажлын дадлага, туршлагатай болно, мэргэжлийн хувьд өснө. Гэхдээ манайд corporate governance гээч зүйл бараг байхгүй шахуу болохоор хэзээ нэгэн цагт компанийхаа CEO болно доо гэж мөрөөдөж ажиллах нь утгагүй. Үсрээд л ямар нэгэн албаны дарга юм уу, орлогч болно. Харин захирал чинь тэтгэвэрт гарахдаа өөрийнхөө учраа мэдэхгүй хүүг захирлаар томилчихно… Иймд хүмүүс ямар нэгэн компанид орж, аль болох их зүйл сурч авчихаад өөрийн бизнестэй болохыг бодно – “би энэ хүүхдэд бүх зүйлийг нь зааж өгсөн, гэтэл тэр миний санааг хулгайлдаад, шинэ компани байгуулчихлаа” гэж ярьдаг компанийн захирлууд олон байдаг нь үүнтэй л холбоотой байх.
– Гадны байгууллага буюу төсөл: ямар ч байсан цалин харьцангүй өндөртэй. Аль нэгэн гадны байгууллагад туслахаар орсон ч гэсэн дор хаяж 500 долларын цалин авдаг болохоор хүмүүс энэ салбарт ажиллах дуртай байдаг. Мөн таатай ажлын нөхцөлтэй, хангамж сайтай. Гэхдээ дахиад л өсөх боломжийн хувьд тааруу (10 хүний бүрэлдэхүүнтэй оффист өсөөд өсөөд хаа холдох вэ дээ?). Сэргэлэн бол тухайн байгууллагынхаа Нью Йорк, Вашингтоны оффист очиж ажиллана, энэ нь зарим хүмүүсийн мөрөөдөл.
– Төр: хэдий цалин хангамж багатай гэж ад үзэгддэг ч, аль нэгэн яам, тамгийн газрын ажилтнүүд их л өнгөлөг хүмүүс явцгаадаг. Арга ч үгүй биз… сав л хийвэл ийш тийш хурал зөвлөгөөн, семинар сургалт гээд гадаад явна, цалин дээрээ нэмээд томилолтын мөнгө авна (түүнээс биш бүгд авилгал авдаггүй байлгүй дээ). Сургуулиа төгсөөд хэдэн жилд төрд ажиллачихсан хүний хувьд улсын зардлаар гадаадад зэрэг хамгаалах боломж бий болно. Дээрээс нь аль нэгэн намын харьяатай болчихвол хэлтсийн дарга, газрын дарга, төрийн нарийн гэх маягаар карьерийн хувьд өгцөм осох боломжтой. Мөн нөлөө бүхий танил талтай болно, төрийн аппарат хэрхэн яаж шийдвэр гаргадагийг гадарладаг болно – төрд ажиллаж байгаад хувийн сектор руу орсон хүмүүс энэ талаараа их давуу талтай байдаг юм гэнэ лээ. Төрд ажиллаж байна гэсэндээ хүний сэтгэлгээ задарч, арай макро түвшинд сэтгэдэг болох магадлалтай. Аз тарч сайн даргын дор ажиллах юм бол маш их зүйл сурна.
– Шинэ бизнес: хамгийн эрсдэлтэй төрөл. Юу юугүй цоо шинэ бизнес эрхлээд, түүнээсээ ашиг олоод явна гэдэг амаргүй ажил. Айгүй л бол хэд хэд шатна, хулхидуулна. Дээрээс нь анхны хөрөнгө оруулалт хийх түвшний хөрөнгө төвлөрүүлсэн байх хэрэгтэй. Банкнаас зээл авья гэхээр барьцааны хөрөнгө байхгүй гэх мэт асуудал тулгарна. Тэгэхээр толгойд чинь байгаа амбицтай төслөө санхүүжүүлэх боломж олдох нь юу л бол. Гэхдээ зориг гаргаж, багаас эхлээд, аажмаар өснө хэмээн найдна. Юутай ч, аливаа эрсдэл ашиг дагуулдагаас хойш хэрэв зөв ажиллаж чадвал томрох боломжтой. Яагаад ч юм манайд хувиараа бизнес эрхлээд явах нь престиж багатай зүйл хэвээр байсаар байгаа – хаана ажилладаг вэ гэж асуухаар “хувиараа л…” хэмээн сулхан дуугаар хэлдэг хүмүүсийг гайхаад байдаг юм. Нөгөө талаар, шууд сургуулиа төгссөн шинэков учиргүй бизнесээ удирдаж авч явахад хэцүү. Онолын хувьд юу хийх ёстойг мэдээд байдаг, гэтэл үнэн хэрэгтээ туршлага гээч зүйл үгүйлэгдэнэ. Наад зах нь хүмүүсийг хэрхэн яаж ажиллуулах тал дээр асуудал үүсч мэднэ. Хүмүүстэй харьцаж сурахыг сурагчийн ширээнээс бус ажлын байр дээр эзэшдэг болохоор нэг хэсэгтээ л сандрах байх даа. Ямар ч байсан эхний ганц хоёр жилийн бэрхшээлийг давантуулж, өөрийн гэсэн орон зайг бий болгож чадах юм бол цаашдаа балай авах магадлалтай.
Монголын хөдөлмөрийн зах зээл нэг иймэрхүү л харагдаж байх шиг байна… өөрсдийн туршлагаас хувалцаач. Анх төгсөөд ямар газар ажилд орж, юу сурч мэдсэн, яаж өссөн, тэгээд яасан гэх мэтээр…
37 Comments
Ulsturiin namd ajillah, esvel gadaa garch hudulguun bguulah, jagsah, ulsuh geh met say tugssun oyutnuudiin hiij boloh ajluudiig martsan bna :))) esvel ogt ajilgui suuj boloh neg huvilbar bii…hehe
???
???????????? ???
Olon zyil bichij baisan bolovch heden laaz/shil heineken/tiger-iin achaar setgegdelee ustgaj balagtav… Zalhuu hyrch tovchilhoor shiidev. Zaluusiin diilenhi ni sanhyy, ediin zasag, huuli, hel met-d hoshuurah boljee. MANAID onoodor tractorchin, uurhaichin, tariaalanchin iheer ygyilegdeed baihshig. Bi gedeg hyn dotoodiinhoo negen ih surguuliig dyyrgesnees hoish 5 garui jiliig yzej. Huvisgald ch ajillaj yzev hivid ch ajillaa. Hyn chanar haana ch bai huuchirdaggyi gedgiig l oilgov. Yaagaad gevel ter gozgor busad ni yamar neg tyvshind navtgar. Olon yum bichij ehelseniig oilgoj ehlev.
Deed tenger yu gej baihiin?
Haha, MCS Jagie, MCS…
Stoic , Barchen ajlaa hiigeerei . 😀
SHILEGT , yaagaad ajlyin cagaar sogtuuruulah undaa heregleed baina . Harij unt . 😀
Uls toeriin namyig gishuunchlelgui bolgoj zarim huemuusiin karieriig budaa bolgoy . 😀
Mongold aijllasan experience-gui hund deerh post ih sonirholtoi bailaa. Butsaad ochvol “huviaraa l” gej sulhan duugarsan humuusiin egneend orno doo 🙂
??v?? ??v?? ?????? ???????????? ???
Laborant aa! 8-d bichseniig unshaad zasgiin gazar tarahiig uriallaa hemeen oilgov. Zov yy? 🙂
Alban tushaaliig namiin gishyynchlelgyi bolgo hemeev yy?
Mongold huviaraa yum hiihed bolohgui geh yum alga. Gehdee hahuuli,humuusiin arga eviig oloh,hund surtal,tegeed hamgiin aimar n hov jivend orootsoldoh geh met sul taltai yum.Olon jil mongoliin business-iin amidrald nuhlagdval hun chanar,gemshih setgel, zov buruug oilgoh oilgomj mash dordoh baih daa. Mash zorigtoi,hatuu setgeltei hun l amjilt gargah magadlal ondortei baih. Gehdee ene minii bodol.Neg l amidrah nasand hiisen buteesen yumtai,gehdee haramsah zuilgui, gemshih zuilgui,saihan setgelee geehgui gegeeleg amidartsgaya
Baga baihad surah yostoi sain sur l gej uuregddegees bish ireeduid ajil hiihiin tuluu suraad baina gej uhamsarladaggui bailaa. tegseer ih surguulid orloo. oyutnuud amraltaaraa ajillaad l, hicheelee hayaad l ajillaad l baidag baisan. tegehgui l bol amijirgaagaa diildeggui baisan ni oilgomjtoi. ter uyed nadad bas l ajil hiij mungu oloh tuhai zuudend ch ordoggui bailaa. etseg eh zohitsuulaad baidag bolohoor hicheelee gej bodoj baisan. yuny tuluu yum suraad baigaa ni mun l burheg.
gehdee ugyn jaahan sergelen ajillagaa zan bii l dee. mongoloos humuus ireheer ni uildver ene tertei holboj uguud geree heleltseeriig ni hiij uguh, helmerch eter hiigeed yanz buriin suvgaar bas huurhun mungu olchihdog. ter talyn setgehui davamgailaad baidag baisan bolohoos yag ajlyn tuhai bodoj baigaagui. tugsuud ochihod gaigui ajil ayagui bol shuud darga marga boloh yum tusuuldug baisyn boluu.
surguuli murguulia l barag tugsluu. horvoogyn jamaar nuhurt garlaa. hiih ajilgui gertee heseg baisan. yer ni tsaashdaa amidral yaj urnuhiig mun l oilgoogui. nuhur maani ajil hiih tuhai nadad sanal tavij baigaagui. tegsen neg udaa hadam eej:
chinii ene ehner chine tegeed ajil ch hiihgui udurjinguu, ajiltai hun shig goyoj avaad l ene compuriinhuu umnu suugaad l baihymuu gej huudee shivnehiig ni muu yum sonsohdoo locatar yum bolohooroo sonschihgui haichhav. yum bodogdloo doo. ajil hiihguigeer amidrana gej baihguin baina. deerees ni ajilgui anhilguigeeree duuduulj eheleh ni geed l sonin avaad ajil hailaa. ehnii zaryn daguu zalgaad l ochij application bugluud l dorhnoo interview uguud l manaihny heldgeer har ajil l geh baih. tom hunsnii suljee delguuriin cashieraar orloo.
2 tsag ajillaad l hul hushuud l gar yanginaad l iish tiishee guimeer sanagdaad araihiij zavsarlaga bolohod 15 min break avaad breakroomd orood suusan chine bosmoorgui sanagdaad ter chigtee suugaad baisan chine manager ni hurch ireed you can go home geed shuud huuh mayagtai heldeg baishd. thank you geh ni halaggui ger luugee yaran irsen. hun harahad tun amarhan ajil humuusiin avsan hunsiig scanndaad l shideed baina. yaya yag hiisen chine ter tom tom gallontoi suu undaa eter chine daagdahgui baigaam shine. hed hed hiigeed ireheer ulam hundreed l.gunij gutaj baigaa ch yum alga. ene maygaar olon pyaluulsandaa. yer ni customer service arai hungun garshsan. hamgyn suuld odoogynhoo ajild barag 2 jil garan bolj bainuu. tsag unguruh tusam position ahiad l tsalin nemegdeed l yer ni bol bi odoo iim l ajil nadad taarna gedeg undurlug hurtlee yavsan. ene hoorond hudulmuruur humuujij turul ariljsandaa. hajuugaar ni undsen tarhi uurgiinhee daguu ajillaj ehelsen baga saga ul hudluh businesst neleen huch hurungu zarj ehelsen. medeej alsdaa ashig ni garna. hariutslaga nemegdehiin hireer ajil hiih togtmol orlogotoi baih gedeg maani uureg bolj huvirsan. ulmaar amidralyn batalgaa. eruul mend niigem genetiin osol tetgever tetgemj geed buh asuudluud bagtsaaraa shiidegdej baidag bolohoor ajil bol chuhal shuu. ajiltai baijeej yadaj yanz buriin sanhuujilt avch bolno. azaar ajil hiij surlaa. ehnii 6 ajlaas bol usreed 7 honood l halagdchihdag bailaa.
golduu customer service deer ajillaj baisan. arai hungun ch gesen bainga hel amtai hetsuul dee. odoogyn ajil undsendee buur amarhan bolson ch mash undur hariutslagtai.
???????????? ?????????? ???????????? ???? ?? ?????? ???? ?
Ehleed toeriin alban haagchidyig namyin hariyalalgui bolgood , daraa ni uls toeriin namyig gishuunchlelgui bolgovol zugeer bolov uu .
Tegeed zasag zahirgaanyi shinechilsen huvaaryig heregjuulbel ch …
Amisgalahad arai hyalbar boloh bolov uu .
Tegeed ene tuhai bichih ch shaardlaga alga daa .
Erhelsen huemuus ni ajlaa hiine biz ee .
Tegeed toer zasag , uls toeriin nam yalgaagui yalzmag . 😀
Tedend bugded ni tam uruu yavah tasalbar bichij oegvol taarna .
– Erhem ee , tamd tanyig anduud tani tosoj avna . Sain yavaarai . Daraagiin huen . 😀
Gishyynchlelgyi nam gej yu baidgiig tailbarluulahiig ihed hysne…
???
???
heden mal avaad sumyin tovd ajillaval zugeer shig sanagdaad baih yum. tegjiigaad sumyin surguuliin zahiral bolchihno. mon udalgui sumyin zasag darga. gehmetchilen…
shilegt ee, nogoo toms biluu tomsognii asuudal yasan be?
???
???????? ???????????? ???? ???? ?????????
avilga ynen aimaar ih yum bna lee. gehdee argiig n oluul dyrem jurmaa barihaas ilyy shuurhai ashigtai baimaar yum shig sanagdsan.
Iga-???????? ???????????? ?????? ???
???????????????? ???? ???????????? ???
Minii huvid UB-d ikh surguuli togsood udalgui nutgaas garsan bolohoor deerh sedev ikh sonirholtoi bailaa. Mongold yamar ch baisan ortei gedegee meddeg harin ergej ochood yamar ajil hiihee sain medehgui l baina. Huviaraa l gej sulhan duugarah baih. Gehdee Mongold odoogoor huviin jijig bussines ehlehed olon berhsheel (ondor zeeliin huu, corruption, hund surtal g.m) baigaa bolohoor iluu bodit bolood amar ni hodoo (hervee nohtsol saitai baisan bol) yavj mal osgoh option uldeed baina.
ta buhnii bichij baigaagaas uzehed yer ni ajil oldoh boluu, ajild tentseh boluu gej emzegleh yum haragdahgui yum. sain ajild orohyn tuld dor hayaj l tom tataas eldev avilga geed neleen shat damjlaga bii baih. huviin business hiiye gehed hurungu sanhuugees ugsuuleed uchnuun asuudal bas bii. za mungu ni baigaad bair sav ni baigaad baraa tavaar ni baigaad ajillah geheer borluulah, hun tatahaas ugsuuleed buun marketing, managementiin asuudluud garch irne. tegeed zah zeelee oloh geed amar ch bas bish baihaa. zah zeelee olohod buur dor hayaj end tendhiin nyarav nyagtlangaas ugsuuleed tanil talyn huree nuluutei. bat bold 2 germanaas neg neg chingeleg margarin oruulaad irsen. 2-uulaa l ijil une sanal bolgoson bolovch batynh 7 honood l duussan. boldynh buten jil sunjirch zamaas amitan hund hagas hugasaas ni aldsaar ni aldagdaltai business bolchihoj baigaam. tegeheer huviin business gej hun bolgony hiicheh ajil ch bish bololtoimaa.
har uhaan business setgelgee geed bas buun huchin zuil nuluuldug bololtoim.
Hi. All. Miny huvid MGLdoo ih surguuli tugsuud, huvyn companyd ajillaad, huvyn sectoroo baiguulaad huch uzeed, huvyn gazar dahin ajillaad, odoo japan, mglyn hurungu oruulalttai companyd (mgldoo tomoohon company toond orj bhor) ajillaj bna. Turyn baiguullagyn talaar gevel uuruu bi seheetny ur sad. Tiim bhor turyn baiguullagyn talaar todorhoi medlegtei.
Ene buhend neg talaas yu hiij yavsan be? gevel ajild oroh gej oloon anket buglusun, mun ajild hun avah gej oloon anket bugluulsen. Uuruur helbel, neg zoosny 2 tald ni baij uzsen gesen ug yum daa.
Ingeed turshlagaasaa dugneed helehed hen ch haana ch yug ch hiiheer bailaa gesen MASH IH HUCHTEI HUVI HUN BAIH heregtei.Huvyn zohion baiguulalt saitai bh heregtei.
Medlegtei, chadvartai, haritsaany chadvartai baih yum bol haana yund gej sanaa zovoh ogt hereggui.
Gagtshuu zaluus bidny zorilgoos l gol shaltgaaldag. Tiimees zaluuchuudaa zorilgoo todorhoi bolgoh ni hamgyn chuhal asuudal bg. Zorilgo TOM bh yostoi bdag.
Zorilgo todorhoilogdsony daraa bol yaj herhen, yamar hugatsaand herhen hiih be? gedeg arga heregsel, technologyn asuudal uldenee.
Ene bol turyn gazar, huvyn company uuruur helbel busdad huchee uguh gej bgaa bol tsever haritsaa, chadvar 2yn asuudal.
Harin Huvynhaa sectort bol ene mash tom asuudal bno. Herhen companynaa baiguulah, baiguulaad herhen zuv avch yavah be? gedeg hamgyn gol asuudal bdag. Yun heel hahuuli, uls tur, zeelyn huu…
companyhaa dotood uil ajillagaa, chiglelee zuv todorhoilj, ajilchidaa zuv ashiglaj chadaaguigees bj huuli erh zuin huree, zeelyn huugees ch turuulj dampuurdag. Er ni systemee zuv ajilluulah ni hamgyn chuhal bg. Ene tal deer bolovsroh her.tei. Bas ajiltnuudaa buren duuren ashiglah ni bas beg chuhal asuudal bugud sain udirdagch bol ajiltnyhaa tolgoig ni ashiglaj chadval 100% ter ajiltang edelj bna gej uzeh heregetei.
Zeel, huuli erh zuin baidal,tatvar, tusul bol er ni gadaad huchin zuils buguud mash chuhal zailshgui l dee.
gehdee bi ta bugdyg zaluuchuud bhor neg ih tom hurungu oruulaltaas ehlehgui bh gej bodoj bna.
Herev systemee gatsaaltgui, zuv ajilluulj chadval company chini hurdan saijirch, tomroh yavdal yumaa.
MGLd tanilyn hureegeer ih ajil butdeg bhor turyn ch yum u huvyn ch yum u tomoohon gazart ajillaad tsag ni bhor huvyn bisnesee ehluulvel yamar be? … zaluusaa
Hamgyn sonirholtoi, bie setgelee buren daichilj boloh gazar bol medeej huvyn sector buguud ERSDEL hamgyn ihtei uchraas ERGEED ASHIG bolon BUTEEN BAIGUULALT ch hamgyn ih zam ni yum.
Ugaasaa haana ch hend ch belen amar zan ogt baidaggui.
Harin ch MGL eh oron maani zaluuchuud bid bugdyg huleegeed l bgaa shuu zaluuchuudaa
Bi, Chi, zaluu mini ta bid hiihgui yum bol hen hiij bidend bidny yariad bgaa niigmyg baiguulj uguh yum be?
Ta buhny yaria yag chiher goridoj bgaa joohon huuhed shig gonginoood bgaa yum shig sanagdaad bna shuu zaluusaa.
Uursdynhuu setgelgeenees uurchlugduj ehlii zaluusaa.
Three stories of one of the powerful person, Steve Jobs: link
Toms ba tomsognii aliig ni sonirhsiin hoo?
iga jaahan gyriichihvel mustang bolhiim bishyy. Tevcheerei 🙂
zaza_ok heregtei zuvluguu ugsund talarhlaa.
SHILEGT said:
Toms ba tomsognii aliig ni sonirhsiin hoo?
=chamd yag ali n bgaan? esguul ali n iluu tom yum, or amttai yum? odoo yer n yu bolj bna?yag yaj bn?tsaashdaa yah gej bna?
Boondoshiigeed hariulahad: tomsiig zarna, tomsogiig bol ygyi. Amt bolon helber hemjeend herhen beldeh, serve hiih zergees hamaaran hyn byriin ooriin “vkus” baidag baih tiim uu?
bodrol blog deer arai l eruul gemeer niitlel medeelel tavigdaj baidagt bayarlaj bna aa
Yer hun uuriinhuu hamgiin sain chaddag durtai yumaa l hiisenj amidarsan ni deer sh de. Manaihan ih sonin busdad haragdah gej amidartsgaahiin. Yer ni ali 1 tom gazar dajGYi tsalintai ajillaj bol ter etgeediig amid baigaa bolon saihan amidraltaid tootsno gesen yum baihGYI l bailtai. Yag nariin da bol gutal toslood kifetai amidarch yagad bolohGYI gej?! Zaawal 1 hurga tulgun darga marga seter zuuh ni amidraliin utag uchir bish sh de. Zugeer l gedes tsatgalan baiwal l boloo biz. Gedes tsatgalan baihiin tuld yu chaddagaa l hii. Sain chaddag durtai zuilee hiij amidrah shig saihan yum haa bn. Yadjil ajlaasaa bolj strestehGYI sh de.
Mr Janjka-tai sanal neg baina. Yr xyyxedteigee az jargaltai baigaad durtai umaa xiigeed yavna gedeg ynexeer saxian amidral .Gutal saixan toslood, Guyanznii manaach xiigeed yavsan ch yadiin. Gol ni setgeliin bayar bayasgalan. Minii xuvid Daatgal, medeellin tech,oron nutagtter dundaa gazar tarialan mal aj axui, jijeg xuviin LLC-n zaxiral geed bygdiig l yzlee. Taalagdax yag minii ajil gesen um ni algaa…., magadgyi movie maker bolj bolox l um